Sudut Feqah: Binatang yang Disyariatkan Untuk Udhiyah (Qurban)

Sumber Rujukan:

1- Fiqh Manhaji(Fiqh Mazhab Syafi’e)

2- Fiqh Islami wa Adillatuhu oleh Dr Wahbah al-Zuhaily

3- Fiqh Sunnah oleh Muhammad al-Sayyid Sabiq

            Tidak sah qurban kecuali dengan unta atau lembu atau kambing.Ini berdasarkan firman Allah ta’ala dalam surah al-Haj 34:

وَلِكُلِّ أُمَّةٍ جَعَلْنَا مَنسَكًا لِّيَذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ عَلَىٰ مَا رَزَقَهُم مِّن بَهِيمَةِ الْأَنْعَامِ ۗ فَإِلَٰهُكُمْ إِلَٰهٌ وَاحِدٌ فَلَهُ أَسْلِمُوا ۗ وَبَشِّرِ الْمُخْبِتِينَ

Dan bagi tiap-tiap umat, Kami syariatkan ibadat menyembelih korban (atau lain-lainnya) supaya mereka menyebut nama Allah sebagai bersyukur akan pengurniaanNya kepada mereka; binatang-binatang ternak yang disembelih itu. Kerana Tuhan kamu semua ialah Tuhan Yang Maha Esa, maka hendaklah kamu tunduk taat kepadaNya; dan sampaikanlah berita gembira (wahai Muhammad) kepada orang-orang yang tunduk taat.

            Perkataan binatang ternak (الْأَنْعَامِ ) sebagaimana dalam ayat di atas bermaksud tidak terkeluar daripada tiga jenis binatang ternakan iaitu unta, lembu dan kambing.

Juga berdasarkan bahawa tidak dinaqalkan/diriwayatkan daripada Nabi SAW. dan para sahabat bahawa mereka berqurban dengan binatang lain.

Yang paling afdhal ialah unta,kemudian lembu, kemudian kambing.

Harus qurban dengan satu bahagian daripada tujuh bahagian unta dan lembu (seekor unta atau lembu boleh dibahagi kepada tujuh bahagian). Diriwayatkan daripada Muslim(1318), daripada Jubir ra. katanya yanng bermaksud,

“Kami melakukan qurban bersama Rasulullah SAW. Pada tahun Hudaibiyah dengan dibahagikan seekor unta kepada tujuh bahagian dan seekor lembu juga dibahagikan kepada tujuh bahagian”.

Kalimah unta disini adalah termasuk unta jantan dan betina.

Syarat-syarat Binatang Qurban

1-Umur: Syarat unta mestilah umurnya sudah memasuki tahun keenam dan syarat bagi lembu dan kambing (al-Maiz) mestilah umurnya sudah memasuki tahun ketiga.

            Manakala syarat bagi kambing biri-biri (al-Dho’nu), mestilah umur sudah masuk tahun kedua atau gigi hadapannya telah gugur(kerana bersalin) walaupun belum sampai satu tahun. Ini berdasarkan hadis riwayat Ahmad(2/245) daripada Abu Hurairah ra. katanya, aku mendengar Rasulullah SAW. bersabda yang bermaksud:

“Sebaik-baik binatanng qurban ialah kambing biri-biri yang berusia dua tahun”

2-selamat (tidak cacat).Ketiga-tiga jenis binatang ternakan di atas mestilah tidak mempunyai kecacatan yang boleh mengurangkan dagingnya. Oleh itu kambing yang telah tiada otaknya disebabkan terlalu kurus, adalah tidak memadai untuk diqurbankan. Begitu juga binatang yang nyata tempangnya atau yang buta sebelah mata atau sakit atau yang terpotong sebahagian telingannya. Semua keadaan tersebut tidak memadai dan tidak sah untuk dibuat qurban.

Al-Tirmizi(497) dan Abu daud(2800) meriwayatkan daripada al-Barra’ bin Azib daripada Rasulullah SAW. sabdanya yang bermaksud:

“Empat perkara yang menyebabkan binatang qurban tidak memadai(tidak sah) untuk diqurbankan. Yang jelas matanya buta sebelah, yang jelas sakitnya, yang jelas tempangnya dan yang telalu kurus hingga tidak berotak.”

           Keaiban yang disebutkan diatas diqiaskan kepada semua jenis keaiban yang seumpamanya yang boleh menyebabkannya kurus dan kurang daging.